Hidradenitis suppurativa (HS, Ropnie mnogie pach)
Czym jest HS?
Przewlekła, zapalna, nawrotowa, wyniszczająca dermatoza mieszków włosowych, która zwykle pojawia się po okresie dojrzewania i manifestuje się występowaniem bolesnych, głęboko umiejscowionych zapalnych zmian zlokalizowanych w okolicach skóry zawierających apokrynowe gruczoły potowe, najczęściej w obrębie pach, pachwin i okolicy anogenitalnej
Około 0,4% populacji (zróżnicowanie w zależności od regionu geograficznego):
- USA - 0,05%, Dania - 4,1%;
- Polska – 1,6%
Początek objawów zwykle między okresem dojrzewania a 40 r.ż. przy czym (najczęściej 2 – 3 dekada życia); Częściej choroba występuje u kobiet niż u mężczyzn 3,6 : 1. Występowanie choroby wśród osób w wieku poniżej 18 lat wynosiło 0,028% (Badanie prawie 55 milionów pacjentów w USA)
Przyczyny (etiologia):
- zaburzenia pracy mieszków włosowych,
- przewlekły stan zapalny z udziałem cytokin (zwłaszcza TNF-α, IL-17, IL-1),
- czynniki ryzyka: otyłość, palenie tytoniu, stres predyspozycje genetyczne.
Objawy:
Rozpoznanie HS ustala się, jeśli pacjent spełnia trzy kryteria pierwszorzędowe
- Obecność typowych dla HS wykwitów skórnych – guzków (zapalnych lub niezapalnych), przetok (zapalnych lub niezapalnych), ropni, blizn (zanikowych, siatkowatych, przerostowych lub linijnych);
- Występowanie zmian w przynajmniej jednym obszarze predylekcyjnym (okolice pach, narządów moczowo-płciowych, krocza, pośladków i podpiersiowej u kobiet);
- Nawrotowość - obecność bolesnych, zapalnych lub ropiejących zmian o typie HS przynajmniej 2 razy w okresie 6 miesięcy.
Drugorzędowe kryteria rozpoznania HS (ułatwiają rozpoznanie)
- występowanie choroby w rodzinie;
- obecność charakterystycznych dla HS zmian poza obszarami predylekcyjnymi;
- negatywny wynik w wymazie mikrobiologicznym z obszarów zmienionych chorobowo lub obecność fizjologicznej mikrobioty skóry.
Metody leczenia:
- leczenie miejscowe (antyseptyki, antybiotyki),
- leczenie chirurgiczne (drenaże, wycięcia zmian),
- leczenie ogólne:
- antybiotyki ogólne (np. tetracykliny, klindamycyna z rifampicyną);
- retinoidy, leczenie hormonalne, leki immunosupresyjne;
- leki biologiczne
Leczenie biologiczne i programy lekowe NFZ:
- Adalimumab (przeciwciało anty-TNF-α) – pierwszy lek biologiczny zatwierdzony w HS,
- od 2024/2025 w Europie i w Polsce rozszerzane są możliwości terapii biologicznej o leki anty-IL-17: sekukinumab i bimekizumab
Program lekowy NFZ: „LECZENIE CHORYCH Z ROPNYM ZAPALENIEM APOKRYNOWYCH GRUCZOŁÓW POTOWYCH (HS)”.